Op ontdekkingsreis met de Ethos

Een goede voorbereiding. Daar begint elke ontdekkingsreis mee. Zeker bij het ZRTI waar mensen onze dagelijkse prioriteit vormen. Aan de ingebruikname van de Ethos gingen dan ook een flinke voorbereidingstijd en opleidingstraject vooraf. ‘En we leren nog steeds’, vertellen Astrid en Doesje.

Leren wat de ‘knoppen’ doen
Het begon allemaal met het leren kennen van het nieuwe apparaat. Astrid: ‘Het is alsof je opeens met een heel ander softwaresysteem moet gaan werken op een computer met andere knoppen. Dat moet je leren. Wat voor soort toestel is het? Wat kan het? Hoe werkt het? Daar hebben we dan ook veel tijd in gestoken. Ik zat in de projectgroep die zich daarop richtte. De leverancier van Ethos zorgde voor online trainingen en trainingen in huis en alle betrokkenen volgden alle benodigde opleidingen om dit apparaat te kunnen bedienen. Best pittig, maar ook heel boeiend. Vooral omdat dit toestel meer is dan alleen een vervanging van een bestaand toestel.’

Nieuw: adaptief bestralen
Met de Ethos kan namelijk ook adaptief worden bestraald. Doetsje: ‘Ofwel: aangepast op hoe het bestralingsgebied en de organen op het moment van bestralen liggen. Met als doel het bestralingsgebied elke dag optimaal te bestralen en de dosis op de gezonde organen zo laag mogelijk te houden. Op termijn willen we de marges verkleinen waardoor de dosis op de gezonde organen nog lager kan. Die manier van bestralen is voor ons nieuw en ook dat moesten we leren.’ Astrid: ‘Dat opleidingstraject hebben we met een kleinere groep gevolgd. Doetsje en ik waren erbij. Heel erg interessant en het gaf ons veel energie om met die nieuwe ontwikkelingen bezig te zijn. Van de leverancier van het apparaat leerden we de techniek om adaptief te bestralen. Onze eigen artsen gaven ons de training om de organen en het bestralingsgebied goed in te tekenen.’

Oefenen, oefenen, oefenen
Vervolgens werd er flink getraind via een simulatieprogramma. Doetsje: ‘We willen onze patiënten natuurlijk een foutloze behandeling bieden. Dat kan alleen door goed te oefenen. Daarnaast is het ook belangrijk om routine en snelheid te ontwikkelen zodat een patiënt niet lang hoeft te wachten. Uiteindelijk zijn er zeven MBB’ers opgeleid. Binnenkort volgen er nog twee.’

100% vertrouwen
Na alle voorbereidingen werden het afgelopen jaar er naast de reguliere behandelingen op de Ethos dagelijks twee patiënten adaptief bestraald. Astrid: ‘Dat lijkt niet veel maar een rustige start was nodig voor de zorgvuldigheid. We hebben namelijk besloten dat er het eerste jaar telkens een arts en klinisch fysicus beschikbaar zouden zijn tijdens de bestralingen. Dat vergt veel van hun tijd maar het gaf ons de kans om dit allemaal samen goed uit te voeren. Nu de MBB’ers voldoende ervaring hebben, kunnen ze zelfstandig deze behandeling uitvoeren. De arts kijkt alleen de eerste drie bestralingen mee. Dat geeft ruimte om meer patiënten adaptief te behandelen.’

Hoe meer ervaring hoe beter
Daar komt overigens niet iedereen voor in aanmerking. Astrid: ‘Bij een tumor in het bot heeft het bijvoorbeeld geen zin. Daar is geen beweging in de anatomie en valt er dus in de marges geen winst te behalen. Bovendien levert deze vorm van bestraling nu nog niet altijd aantoonbare winst terwijl de behandelingen wel langer duren. Het aantal behandelingen is ook niet minder. Artsen bieden het daarom wel aan, maar niet iedereen kiest ervoor.’ Doetsje: ‘We doen nu veel ervaring op, met als doel op termijn de marges te verkleinen. Dat is een gebalanceerd leerproces dat voor ons als MBB’ers ook erg interessant is. Dit adaptief bestralen en het intekenen van de organen is voor mij echt een mooie verbreding van mijn werk. Ik vind het ook leuk om patiënten daarin te begeleiden en alles in goede banen te leiden.’

Samen oplopen
Op dit moment worden alleen de patiënten met prostaatkanker adaptief bestraald. De projectgroep richt zich nu op het adaptieve proces bij patiënten met endeldarmkanker. Doetsje: ‘Dat doen we zeker niet alleen, daar zijn veel disciplines bij betrokken. Iedereen heeft een eigen positie in dit project en ook tijdens de bestraling zelf. We lopen samen de leercurve mee op en dat vind ik erg mooi.’ Astrid: ‘We delen bovendien ook kennis met andere instituten in Nederland. Wij kozen voor prostaatbestralingen, andere weer voor andere gebieden. Dat is prettig: we kunnen onze ervaringen delen en van elkaar te leren. Die groep heeft heel nauw contact en het is erg mooi dat we daarin een rol kunnen hebben. We zijn geen grote instelling maar kunnen met deze innovatie echt samen oplopen met grotere organisaties. In het belang van onze patiënten. Daar zetten we ons met trots en plezier voor in.’